แหล่งการเรียนรู้: สำนวนสุภาษิตไทย

ความหมายของสำนวนและสุภาษิต

https://www.youtube.com/watch?v=4qCmMxZtfoY

สำนวน หมายถึง โวหาร ทำนองพูด ถ้อยคำที่เรียบเรียง ถ้อยคำที่ไม่ถูกไวยากรณ์แต่รับใข้เป็นภาษาที่ถูกต้อง การแสดงถ้อยคำออกมาเป็นข้อความพิเศษเฉพาะภาษาหนึ่งๆ

สุภาษิต หมายถึง คำพูดที่พูดออกมา ไม่ว่าจะเป็นทำนอง สำนวนโวหาร หรือคำพังเพย แต่มีเนื้อความหรือความหมายที่ดี เป็นคำตักเตือนสั่งสอนและสะกิดใจให้ระลึกถึงอยู่เสมอ คนไทยเรามักหยิบยกคำสุภาษิตมาเป็นตัวอย่างในการอบรมสั่งสอนลูกหลานหรือผู้ที่มีอายุน้อยกว่า หรือบางครั้งใช้แสดงเปรียบเทียบประกอบการสนทนา

ความแตกต่างของสุภาษิตและสำนวน

สุภาษิตจะไม่มีการเสียดสีหรือติชมอย่างคำพังเพย เป็นถ้อยคำที่แสดงหลักความเป็นจริง เป็นที่ยอมรับกันโดย ทั่วๆไป สุภาษิตนี้ยังมีความหมายรวมไปถึง สัจธรรม คำสั่งสอนที่เป็นความจริงอันเที่ยงแท้ทางศาสนาด้วย เช่น ตนเป็นที่พึ่งแห่งตน

จับปูใส่กระด้ง

สุภาษิตนี้ หมายถึง พฤติกรรมอยู่ไม่นิ่ง ไม่มีระเบียบ ซุกชน ทำให้อยู่นิ่งๆได้ยาก

ยกตัวอย่าง

1.งานประกวดการแสดงของเด็กอนุบาลนี่ทำเอาเหนื่อยไปตามๆกัน กว่าเป็นแบบนี้ได้ก็เหมือนตามจับปูใส่กระด้ง เด็กๆ วิ่งกันให้วุ่นไปหมด

2.กว่าจะหลอกล่อให้เด็กๆ อยู่นิ่งๆเพื่อถ่ายรูปได้ เหมือนจับปูใส่กระด้งจริงๆ

มือไม่พายเอาเท้ารานํ้า

สุภาษิตนี้ หมายถึง คนที่ไม่ช่วยหลืองานส่วนรวม ไม่ให้ความร่วม

มือ แล้วยังทำตัวเกะกะ ขัดขวางการทำงานของผู้อื่น จนทำให้การทำงานนั้นยากขึ้นไปอีก

ตัวอย่างเช่น

1. ถ้าคุณไม่เห็นด้วย ไม่คิดจะช่วยงานนี้ ก็อยู่เฉยๆเสียดีกว่า อย่าทำเป็นพวกมือไม่พายเอาเท้าราน้ำ หาเรื่องทำให้งานมันยากขึ้นไปอีกเลย

รำไม่ดีโทษปี่โทษกลอง

สำนวนนี้ หมายถึง การกระทำใดๆของตนที่ได้ผลออกมาไม่ดี แต่กลับโทษคนอื่นหรือสิ่งอื่น แทนที่จะโทษตัวเอง โบราณท่านจึงเปรียบไว้เหมือนกับการร่ายรำที่ออกมาไม่ดี แทนที่จะโทษตัวเอง แต่กลับไปโทษปี่กลองผู้ให้จังหวะ

ตัวอย่างเช่น

1. เธอแข่งเต้นแพ้เพราะเธอไม่ขยันฝึกซ้อมเองแท้ๆ แต่กลับไปโทษว่าร้องเท้าไม่ดี แบบนี้เขาเรียกว่ารำไม่ดีโทษปี่โทษกลองนะจ๊ะ
2.คุณทำงานพลาดแต่ไปโทษผู้ร่วมงานคนอื่นว่าเตรียมงานไม่ดี อย่ารำไม่ดีโทษปี่โทษกลอง คุณสมควรจะพิจารณาตัวเองด้วยนะ